Vào ngày này cách đây 90 năm, trên mảnh đất Đức Phổ trung dũng kiên cường đã diễn ra cuộc biểu tình chiếm huyện đường Đức Phổ, dành thắng lợi trọn vẹn. Sự kiện này đã trở thành một mốc son quan trọng trong lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng bộ Quảng Ngãi nói chung và Đức Phổ nói riêng. Sáng nay 08/10, tại thị xã Đức Phổ, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN tỉnh Quảng Ngãi đã long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 90 năm ngày diễn ra cuộc biểu tình chiếm Huyện đường Đức Phổ (08/10/1930 - 08/10/2020).
Đến dự có lễ có Thiếu tướng Trương Thiên Tô, Phó Chính ủy Quân khu 5. Về phía tỉnh Quảng Ngãi có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Đặng Ngọc Huy; Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Văn Minh; các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tăng Bính, Đặng Ngọc Dũng; Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQVN tỉnh Nguyễn Cao Phúc; các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy; lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, các huyện, thành phố trong tỉnh; đại biểu huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An - địa phương kết nghĩa với thị xã Đức Phổ.
Toàn cảnh buổi lễ kỷ niệm. Ảnh: Mỹ An
Tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh đã đọc diễn văn ôn lại khí thế hào hùng của cuộc biểu tình chiếm Huyện đường Đức Phổ cách đây 90 năm về trước. Chấp hành chủ trương của Trung ương Đảng và xứ ủy Trung kỳ, ngay sau Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ nhất (6/1930), Tỉnh ủy đã có chủ trương phát động cuộc đấu tranh chia lửa với phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh. Cuối tháng 9/1930, Tỉnh ủy phát động đợt đấu tranh sâu rộng trong toàn tỉnh để hưởng ứng và ủng hộ Xô Viết - Nghệ Tĩnh; phản đối thực dân Pháp và tay sai đàn áp dã man đồng bào Nghệ Tĩnh.
Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của đồng chí Nguyễn Nghiêm - Bí thư Tỉnh ủy và đồng chí Phan Thái Ất - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Huyện ủy Đức Phổ đã tổ chức hội nghị, vạch kế hoạch tổ chức cuộc biểu tình chiếm Huyện đường Đức Phổ. Tối ngày 07/10/1930, quần chúng 20 làng trong huyện kéo về điểm tập kết tại trường Lộ Bàn, Phổ Ninh để nghe đại diện của Tỉnh ủy diễn thuyết vạch trần tội ác của thực dân, phong kiến.
Rạng sáng ngày 08/10/1930, cuộc biểu tình quy mô lớn diễn ra với sự tham gia của gần 5.000 người. Quần chúng đi thành hàng ngũ chỉnh tề, xếp theo đoàn đội, có đoàn trưởng, đội trưởng chỉ huy, bừng bừng khí thế tiến về huyện đường, buộc Tri huyện Nguyễn Phan Lang và toàn bộ lại mục, lính tráng bỏ chạy. Đoàn biểu tình xông vào huyện đường, đốt công văn, hồ sơ, ấn tín, giải phóng tù nhân trong trại giam, treo cờ, rải truyền đơn... Đến 07 giờ sáng ngày 08/10/1930 đã làm chủ được huyện đường.
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh đọc diễn văn. Ảnh: Mỹ An
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh nhấn mạnh: ”Cuộc biểu tình chiếm Huyện đường Đức Phổ tuy diễn ra và kết thúc nhanh chóng, nhưng là bước đột phá đầu tiên của Nhân dân Quảng Ngãi tấn công trực diện vào chế độ cai trị của thực dân Pháp và chính quyền tay sai. Đây được coi là đỉnh cao của phong trào đấu tranh cách mạng 1930-1931, do Đảng bộ Quảng Ngãi tổ chức và lãnh đạo trực tiếp, đánh vào bộ máy chính quyền thực dân phong kiến, góp phần chia lửa với phong trào Xô Viết - Nghệ Tĩnh. Thành công của cuộc biểu tình cho thấy sự sáng suốt trong nhận định tình hình, trong chủ trương, biện pháp và nghệ thuật lãnh đạo của Đảng bộ Quảng Ngãi trong bối cảnh thực dân Pháp và chính quyền tay sai đang đẩy mạnh khủng bố trắng ở Nghệ An - Hà Tĩnh. Cuộc biểu tình chiếm Huyện đường Đức Phổ có ý nghĩa lịch sử to lớn, khẳng định vai trò lãnh đạo của Tỉnh ủy Quảng Ngãi ngay từ khi mới thành lập, thể hiện sự nhạy bén, kiên quyết, táo bạo, nắm vững, vận dụng sáng tạo đường lối của Đảng bộ và những người lãnh đạo cuộc biểu tình. Thắng lợi này còn khẳng định, ngay từ khi mới ra đời Đảng ta nói chung và Đảng bộ Quảng Ngãi nói riêng đã giành được sự tin tưởng của quần chúng, dân tin Đảng, Đảng dựa vào dân nên đã tạo nên sức mạnh to lớn cho cuộc biểu tình chính trị đầu tiên ở Quảng Ngãi giành thắng lợi trọn vẹn, không đổ máu”.
Diễn văn của Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Văn Minh nhấn mạnh, lịch sử vùng đất Đức Phổ - cái nôi của nền văn hóa Sa Huỳnh rực rỡ; nơi hội ngộ của những người có chí lớn; nơi đồng chí Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng sống những năm tháng tuổi thơ, chứng kiến cụ thân sinh Trần Văn Phổ tuẫn tiết giữa huyện đường vì không chịu cung cấp lương thảo cho thực dân Pháp và tay sai đàn áp nhân dân trong vùng. Đức Phổ, còn là mảnh đất nổi tiếng kiên cường trong đấu tranh, trong chiến đấu trực diện với kẻ thù xâm lược; nơi ghi dấu sự ra đời của Đảng bộ và là nơi tiến hành Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ nhất; là nơi xuất hiện những người cách mạng ưu tú, trung kiên như Nguyễn Nghiêm - Bí thư đầu tiên của Đảng bộ tỉnh; Phạm Xuân Hòa - Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi, Bí thư ban cán sự Trung - Nam xứ ủy Trung Kỳ.
Cuộc biểu tình chiếm Huyện đường Đức Phổ được coi là đỉnh cao của phong trào đấu tranh cách mạng 1930-1931. Ảnh: Mỹ An
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh nhận định: “Trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, dưới sự lãnh đạo của Đảng quang vinh, quân và dân Đức Phổ đã cùng nhân dân cả tỉnh đóng góp tối đa sức người, sức của cho sự nghiệp cách mạng của đất nước, góp phần vào thắng lợi của 2 cuộc kháng chiến. Với trí tuệ, bản lĩnh và nghị lực kiên cường, với tinh thần chủ động, sáng tạo, phát huy truyền thống anh hùng, bất khuất của quê hương, trong 90 năm qua, Đảng bộ và Nhân dân Quảng Ngãi nói chung và huyện Đức Phổ nói riêng đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, sẵn sàng hy sinh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở nước ta như hôm nay.”
Bí thư Thị ủy, Chủ tịch UBND thị xã Đức Phổ Trần Phước Hiền phát biểu. Ảnh: Mỹ An
Phát biểu tại buổi lễ, Bí thư Thị ủy, Chủ tịch UBND thị xã Đức Phổ Trần Phước Hiền nêu rõ, tiếp bước những truyền thống vẻ vang, 90 năm qua, Đảng bộ và nhân dân Đức Phổ đã nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh, phát triển kinh tế - xã hội, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, phấn đấu xây dựng Đức Phổ ngày giàu đẹp và đầu năm 2020, Đức Phổ trở thành thị xã thực thuộc tỉnh. Trong công cuộc đổi mới, Đảng bộ Đức Phổ đã đề ra những chủ trương, quyết sách đúng đắn, phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương và đã tập trung thực hiện phát triển kinh tế-xã hội có bước tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực. Đặc biệt, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XX, Đức Phổ đã có sự phát triển mạnh mẽ, toàn diện và sâu sắc về mọi mặt, trở thành vùng kinh tế trọng điểm phía Nam của tỉnh ./.
Tăng Thư