Để thực hiện Luật giá 2012, ngày 30/6/2018 Chính phủ ban hành Nghị định 96 quy định mức giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và hỗ trợ tiền sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi thay cho Nghị định 67 năm 2012 về mức thu thủy lợi phí. Dù thay đổi tên gọi nhưng khung giá vẫn áp dụng chính sách cũ nên đã bộc lộ nhiều bất cập, không còn phù hợp với thực tế. Chi phí cho việc vận hành các công trình công ích thủy lợi tăng cao nên nhiều đơn vị khai thác, vận hành công trình thủy lợi rơi vào khó khăn khi “thu không đủ chi”.
Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi mấy năm nay đều phải sử dụng nguồn cấp bù “thủy lợi phí” theo kiểu “liệu cơm gắp mắm”. Đơn vị này đang quản lý, vận hành hơn 30 hồ chứa nước, đập dâng và khoảng 600 km kênh mương Thạch Nham, mỗi năm phục vụ nước tưới cho 47 ngàn hecta đất nông nghiệp. Do khung giá cấp bù “thủy lợi phí” thấp nên hàng năm Công ty phải sử dụng các lĩnh vực kinh doanh ngoài công ích như cấp nước phục vụ cho công nghiệp, thủy điện để bù vào khoản tiền thiếu hụt cho việc chi trả tiền lương, tiền điện, quản lý vận hành thủy lợi.
Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi quản lý, vận hành hơn 30 hồ chứa nước, đập dâng và khoảng 600 km kênh mương Thạch Nham.
Ông Đặng Huy Lâm, Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi, cho biết:Năm 2019, tiền cấp nước nông nghiệp hay còn gọi là thủy lợi phí trước đây khoảng 47 tỷ. Phần Công ty được hưởng là 27 tỷ, ngoài ra công ty còn có khoản thu ngoài công ích là 10 tỷ nhưng phải chi lương và các khoản theo lương là 30 tỷ, tiền điện 2,7 tỷ còn lại là chi phi sửa chữa thường xuyên công trình khoảng 3 tỷ. Ngoài ra phục vụ cho công tác phòng chống hạn. Đặc biệt trong năm 2018, 2019 công ty phải làm thêm nhiệm vụ cung cấp nước cho công nghiệp trong khoảng thời gian Thạch Nham cắt nước nên khoản thu không đủ bù cho khoản chi.
Khung giá từ năm 2013 đến giờ vẫn không thay đổi.
Theo Quyết định 37 về “Giá sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi giai đoạn 2018-2020 trên địa bàn Quảng Ngãi thì các huyện miền núi, các xã miền núi thuộc huyện đồng bằng khi tưới tiêu bằng động lực là 1.811.000 đồng/hecta/vụ; Tưới bằng trọng lực là 1.267.000 đồng và tưới bằng trọng lực kết hợp động lực là 1.539.000 đồng. Đối với các huyện còn lại (trừ các huyện miền núi, các xã miền núi thuộc huyện đồng bằng) và thành phố Quảng Ngãi tương ứng theo là 1.409.000 đồng; 986.000 đồng và 1.197.000 đồng/hecta/vụ. Số tiền này là quá thấp so với chi phí nhân công, tiền điện mà các đơn vị phải chi trả.
Ông Võ Quốc Hùng,Chi Cục trưởng Chi cục Thủy lợi Quảng Ngãi, nói: ”Chính sách cấp bù đã được TW quy định ở khung giá trần và tỉnh cũng áp dụng theo khung giá đó thì năm 2013 đến giờ vẫn không thay đổi. Trong khi đó tổ chức hợp tác dùng nước là chí phí về tiền nhân công, chi phí nguyên vật liệu đầu vào, nhất là chi phí về tiền điện là gia tăng theo từng năm trong khi đó tiền cấp bù không thay đổi trong suốt thời gian từ 2013 đến 2020”.
Mức giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi không còn phù hợp với tình hình hiện nay.
Theo Chi cục thủy lợi tỉnh Quảng Ngãi, thực trạng một số đơn vị thủy nông cơ sở hoạt động không hiệu quả, thu không đủ chi ngoài yếu tố về khung giá cấp bù “thủy lợi phí “ thấp thì chính bộ máy cồng kềnh, hoạt động thiếu khoa học làm chi phí phát sinh nhiều.
Ông Võ Quốc Hùng, Chi Cục trưởng Chi cục Thủy lợi Quảng Ngãi, chia sẻ: ”Số người tham gia công tác thủy nông chưa phù hợp dẫn đến là việc sử dụng chi phí trong công tác cấp bù này là chưa được hiệu quả nên cần phải củng cố lại tổ chức cơ sở thủy nông để làm sao nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác công trình thủy lợi.
Mức giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và hỗ trợ tiền sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi rõ ràng đã không còn phù hợp với tình hình hiện nay. Tuy nhiên để thay đổi một Nghị định thì không thể một sáng một chiều mà phải có thời gian và lộ trình. Điều này đòi hỏi các đơn vị vận hành, sử dụng dịch vụ công ích thủy lợi phải tự tổ chức sắp xếp lại bộ máy theo hướng tinh gọn nhằm sử dụng nguồn cấp bù “thủy lợi phí” của Nhà nước đúng mục đích, hiệu quả./.
XEM VIDEO:
Thực hiện: Tiến Công, Phúc Hảo