Xã Hồng Tiến, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình, nằm bên sông Hồng, gần cửa biển Ba Lạt, nơi đây được thiên nhiên ưu đãi với nhiều sản vật quý như rươi, cáy và các loài thủy sản nước lợ. Nghề bắt cáy và làm mắm cáy của người dân xã Hồng Tiến đã có từ hàng nghìn đời nay. Con cáy bắt về từ đồng cói được muối ủ, phơi nắng, tạo nên thứ nước chấm đặc trưng, sánh quyện, đậm đà hương vị đồng quê.
Đậm đà hương vị mắm cáy Hồng Tiến, Thái Bình
Nhờ có diện tích hơn 90 ha đất trồng cói ven sông, mỗi năm người dân Hồng Tiến thu hoạch được khoảng hơn 80 tấn cáy. Con cáy sống trong môi trường nước lợ ở vùng đất cửa sông, giáp biển nên có hương vị khác hẳn với cáy nước ngọt ở sâu trong đồng.
Chị Bùi Thị Sáu, xã Hồng Tiến, huyện Kiến Xương, Thái Bình, chia sẻ:”Tôi gắn bó với cái nghề bắt cáy này cũng được 20 năm rồi, một ngày được 10 đến 15 cân, bán ra thị trường với giá 90 nghìn 1 cân cáy to.”
Để bắt cáy, phải làm mồi bẫy bằng cá tạp, ếch, nhái băm nhỏ, trộn với cám rang, đặt vào trong bẫy tre để dụ cáy. Khi thu hoạch, chỉ giữ lại những con to, mẩy, đạt kích cỡ chế biến để làm mắm hoặc nấu canh. Những con nhỏ hoặc con cái đang mang trứng thì được thả lại môi trường tự nhiên. Nhờ đó mà cáy không bao giờ hết..
Chị Vũ Thị Thương, xã Hồng Tiến, huyện Kiến Xương, Thái Bình, nói: Chúng em đánh bắt trong góc độ cáy trứng thì thả ra nên sản lượng con cáy càng ngày càng tăng thêm.
Xã Hồng Tiến hiện có 40 hộ làm nghề sản xuất mắm cáy, với sản lượng đạt gần 200.000 lít/năm.
Xã Hồng Tiến hiện có 40 hộ làm nghề sản xuất mắm cáy, với sản lượng đạt gần 200.000 lít/năm, cho doanh thu gần 40 tỷ đồng. Với cách chế biến truyền thống từ con cáy tự nhiên vùng nước lợ, mắm cáy Hồng Tiến có mùi đặc trưng, sánh quyện, hương vị đậm đà rất riêng. Năm 2018, Mắm cáy Hồng Tiến đã được cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể. Hiện nay, mắm cáy Hồng Tiến đã là sản phẩm OCOP 4 sao của tỉnh Thái Bình.
Ông Hoàng Văn Phiệt, xã Hồng Tiến, huyện Kiến Xương, Thái Bình, cho biết: Tôi thấy mắm cáy Hồng Tiến rất là chất lượng, rất là ngon bởi con cáy là con cáy tự nhiên làm theo cách cổ truyền của các cụ để lại chỉ có cáy và muối nên khi mình làm ra sản phẩm chất lượng rất là ngon.
Để xây dựng thương hiệu và phát triển bền vững nghề làm mắm cáy, cùng với việc chú trọng đến chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm, Hợp tác xã thủy sản Hồng Tiến cùng bà con xã viên đã phát triển các kênh bán hàng trực tuyến, có mã QR code cung cấp đầy đủ thông tin về sản phẩm, truy xuất nguồn gốc xuất xứ.
Công Hải – Thế Duyệt - PV TTXVN tại Thái Bình