Huyện Vân Hồ là một trong những địa bàn có tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh tương đối cao tại tỉnh Sơn La với 117 bé trai/100 bé gái. Trước thực tế trên, huyện Vân Hồ đã triển khai nhiều giải pháp để đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng. Tuy nhiên, quá trình này đang gặp không ít khó khăn do phong tục tập quán của người dân.
Khó khăn khi giảm tỉ lệ chênh lệch giới tính khi sinh
Vợ chồng anh Giàng A Tánh ở bản Co Lóng, xã Lóng Luông năm nay gần 30 tuổi và đã có 2 người con gái. Vì mong muốn có con trai, nên dù hoàn cảnh kinh tế còn khó khăn, năm vừa rồi vợ chồng anh vẫn quyết định sinh thêm một người con thứ ba. Nhưng anh vẫn chưa được toại nguyện vì đây vẫn là con gái.
Anh Giàng A Tánh - Xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, chia sẻ: Chắc phải đẻ thêm một đứa con trai, để đứa này tầm khoảng 2-3 năm mới đẻ thêm. Người Mông mình thì không có con trai cũng vất vả, toàn sinh con gái cũng vất vả cho gia đình.
Còn đối với chị Giàng Y Chi hoàn cảnh kinh tế dù khá hơn, hiện cũng đã có 2 người con gái 3 tuổi và 5 tuổi, nhưng hai vợ chồng vẫn “canh cánh” việc chưa có con trai. Dù nhận thức được việc sinh con nhiều sẽ ảnh hưởng sức khỏe của bản thân người phụ nữ, cũng như sẽ vất vả hơn trong việc chăm lo cho con cái. Nhưng vợ chồng chị vẫn nuôi hi vọng thời gian tới sẽ có con trai vì phong tục của người Mông bao đời vẫn thế.
Phong tục của người Mông sinh con trai để thờ cúng.
Chị Giàng Y Chi - Xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, chia sẻ:Mình là con gái đi lấy chồng rồi thì không có nghĩa vụ, trách nhiệm để lo cho bố mẹ hoặc thờ cúng bố mẹ nữa. Nên phải bắt buộc phải có con trai để thờ cúng cho bố mẹ. Nếu có bé gái thì tương lai của mình không có ai thờ cúng, người Mông là như thế.
Do tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh còn cao, thời gian qua các cán bộ y tế đã nỗ lực tuyên truyền, vận động bà con không lựa chọn giới tính khi sinh, thay đổi phong tục, tập quán. Tuy nhiên, quá trình tuyên truyền vẫn còn nhiều khó khăn, nhận thức của người dân vẫn chưa có nhiều thay đổi.
Ông Sồng A Vừ - Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, nói: Tuyên truyền cho bà con nhân dân biết được tình trạng ảnh hưởng của mất cân bằng giới tính khi sinh. Tổ chức các lớp tập huấn cho y tế xã, chuyên trách dân số xã để cập nhật kiến thức về công tác tuyên truyền cho nhân dân, nghiêm cấm lựa chọn giới tính khi sinh. Phối hợp với tổ chức, nhà trường triển khai các lớp ngoại khóa cho học sinh kiến thức về mất cân bằng giới tính.
Các cán bộ y tế tuyên truyền, vận động bà con không lựa chọn giới tính khi sinh.
Sơn La hiện là tỉnh có tỷ số chênh lệch giới tính cao trong cả nước với 118,2 bé trai/100 bé gái. Việc Mất cân bằng giới tính khi sinh dẫn đến tình trạng thừa nam, thiếu nữ trong tương lai. Qua đó để lại nhiều hậu quả về mặt nhân khẩu học và thay đổi trong hôn nhân và gia đình. Vì vậy, cần có những giải pháp thiết thực, hiệu quả hơn để tạo sự cân bằng tỉ lệ giới tính khi sinh./.
Duy Đông - Hữu Quyết - PV TTXVN tại Sơn La