Từ sau trận ngập lụt lịch sử ở thành phố Quảng Ngãi cuối năm 2021, Tp. Quảng Ngãi đã tập trung phân tích nguyên nhân và đề ra các giải pháp chống ngập cho đô thị TP. Quảng Ngãi trước mắt và lâu bền. Nhiều vấn đề đã được nhìn nhận để đưa ra một giải pháp toàn diện, căn cơ giúp chính quyền TP. Quảng Ngãi phát triển bền vững, giảm tình trạng ngập trong đô thị.
Thành phố Quảng Ngãi hiện có gần 104km đường ống thoát nước và 6,5km tuyến kênh. Khu vực trung tâm thành phố có hồ điều hòa Bàu Cả và hồ điều hòa Nghĩa Chánh. Hệ thống bơm tiêu úng đã phát huy hiệu quả trong những năm gần đây. Trong đợt ngập lịch sử cuối năm 2021, TP. Quảng Ngãi đã nhận diện 19 điểm ngập phân bố rải khắp 05 lưu vực thoát nước.
Bàn giải pháp chống ngập bền vững cho đô thị Thành phố Quảng Ngãi
Nguyên nhân ngập lịch sử do lượng mưa kỷ lục cuối năm 2021 dẫn đến lưu lượng nước qua sông Bàu Giang tăng đột biến lên đến 250m3/s. Hệ thống thoát nước được xây dựng trước năm 2000 nhỏ và không đồng bộ, còn nhiều bất cập. Nguồn lực đầu tư thoát nước còn hạn hẹp. Nhiều tuyến kênh thoát nước chính như kênh Bàu Sắt, kênh Bàu He, các hồ điều hòa Bàu Cả, Nghĩa Chánh bị bồi lắng, cỏ dại xâm lấn nhưng không được nạo vét, khơi thông làm giảm dung tích chứa, ảnh hưởng rất lớn đến đường chảy thoát nước từ khu vực nội thành ra các sông.
Buổi tọa đàm thảo luận, phân tích thực trạng ngập lụt thành phố Quảng Ngãi cuối năm 2021
Sau đợt ngập lịch sử cuối năm 2021 đến nay, Tp. Quảng Ngãi đã có nhiều cuộc họp bàn, khảo sát thực tế và đề xuất giải pháp chống ngập bền vững cho đô thị thành phố. Ngày 11/3, UBND Tp. Quảng Ngãi phối hợp với Báo Tuổi Trẻ tổ chức Tọa đàm “Quy hoạch đô thị phía Nam Tp. Quảng Ngãi và chống ngập bền vững”. Buổi tọa đàm thảo luận, phân tích thực trạng ngập lụt thành phố Quảng Ngãi cuối năm 2021, nguyên nhân khiến việc ngập lụt nặng nề, các giải pháp chống ngập cho đô thị TP. Quảng Ngãi trước mắt và lâu dài. Trong đó có huy động các nguồn lực đầu tư cho việc đầu tư cho hạ tầng chống ngập TP. Quảng Ngãi. Việc chỉnh trị sông Bàu Giang cũng được đưa ra bàn thảo. Hiện tại lưu lượng thoát nước của sông Bàu Giang kém. Cải tạo được sông Bàu Giang không chỉ làm đẹp đô thị mà còn giải quyết dứt điểm vấn đề ngập lụt của TP. Quảng Ngãi.
Ông Nguyễn Biện Như Sơn, Phụ trách Phòng Khoáng sản - Tài nguyên nước, Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Ngãi
Ông Nguyễn Biện Như Sơn, Phụ trách Phòng Khoáng sản - Tài nguyên nước, Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Ngãi cho biết: Cải tạo sông Bàu Giang rất phù hợp, dòng sông lượn lờ, khả năng thoát nước những năm gần đây giảm rất nhiều, khơi thông các cống. Nạo vét nâng khả năng thoát nước.
Ông Bùi Trọng Nhân, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Quảng Ngãi
Thực tế cho thấy, lưu vực thoát nước phía Nam sông Bàu Giang có đến 12 điểm ngập và thực tế lượng nước đổ về sông Bàu Giang lớn nhưng hiện tại việc thoát nước gặp khó khăn. Do đó, giải pháp căn cơ phải cắt một phần lưu vực thoát nước của TP. Quảng Ngãi đổ thẳng ra sông Bàu Giang, để lượng nước không tập trung vào khu đô thị Ngọc Bảo Viên. Từ đó sẽ giảm thiểu tình trạng ngập.
Ông Nguyễn Văn Nguyên, Phó Chủ tịch UBND Tp. Quảng Ngãi
Một số ý kiến cho rằng cần khai thác quỹ đất ven sông Bàu Giang cũng là phương án khả thi để tạo nguồn vốn chỉnh trị sông Bàu Giang vừa phục vụ mục tiêu phát triển đô thị. Tp. Quảng Ngãi cũng sẽ đầu tư 120 tỷ đồng để chống ngập cục bộ do mưa lớn cho vùng nội thành. UBND Tp. Quảng Ngãi đã có kiến nghị và UBND tỉnh đã có tờ trình gửi các Bộ, ngành TW về đầu tư nguồn vốn đầu tư chỉnh trang đô thị TP. Quảng Ngãi thuộc hợp phần chống ngập khoảng 1.450 tỷ đồng để từng bước đầu tư hoàn chỉnh hệ thống thoát nước, góp phần giảm thiểu tình trạng ngập do mưa tại đô thị.
Những năm qua, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh làm thay đổi bộ mặt thành phố Quảng Ngãi theo hướng văn minh hiện đại. Tuy nhiên, việc phát triển nhanh khiến hạ tầng giao thông và các hạ tầng thiết yếu chưa kết nối đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu cư dân và đòi hỏi về chất lượng sống đô thị. Quy hoạch đô thị Quảng Ngãi hiện còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ hạ tầng dẫn tới vấn đề ngập lụt khi xảy ra biến đổi thời tiết. Đợt ngập lụt cuối năm 2021 đã ảnh hưởng rất lớn sự phát triển thành phố và chất lượng sống, đặt ra yêu cầu cấp bách cần sớm giải quyết./.
Minh Hiền, Duy Hưng/PTQ