Hiện nay, không ít trường hợp đã tìm cách kê khai chuyển nhượng bất động sản trong hợp đồng công chứng thấp hơn nhiều so với giá thực tế giao dịch để trốn thuế. Trước thực tế này, ngành thuế Quảng Ngãi đang thực hiện các giải pháp vá lỗ hổng này để chống thất thu thuế trong lĩnh vực bất động sản.
Chống thất thu thuế bất động sản
Trong hợp đồng công chứng vào cuối năm 2021, giá trị chuyển nhượng thửa đất 100m2 ở thị trấn La Hà, huyện Tư Nghĩa là 155 triệu đồng. Trong khi đó, qua xác minh của Chi cục thuế khu vực Tư Nghĩa - Mộ Đức, cũng thửa đất trên, lịch sử giao dịch trước đó một năm đã là 650 triệu đồng. Trước sự bất hợp lý này, Chi cục thuế Khu vực Tư Nghĩa - Mộ Đức đã trả lại một hồ sơ cho Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Quảng Ngãi - chi nhánh huyện Tư Nghĩa để yêu cầu người chuyển nhượng giải trình, bổ sung thông tin vì giá trị hợp đồng chuyển nhượng chưa phù hợp với giá đất thực tế áp dụng cùng thời điểm quản lý thuế trên địa bàn huyện Tư Nghĩa. Qua xác minh làm rõ, bên nhận chuyển nhượng đã đồng ý giá giao dịch thực tế của thửa đất là 650 triệu đồng, cao hơn trong hợp đồng công chứng hơn 4 lần. Đây chỉ là một trong nhiều trường hợp cố tình trốn thuế bằng hình thức kê khai chuyển nhượng bất động sản trong hợp đồng công chứng thấp hơn nhiều so với giá thực tế giao dịch, gây thất thu ngân sách nhà nước.
Ông Nguyễn Văn Tiếp, Phó Cục trưởng Cục thuế tỉnh Quảng Ngãi
Ngành thuế Quảng Ngãi nhận diện một số chiêu thức mà các đối tượng thường sử dụng để trốn thuế trong lĩnh vực bất động sản. Phổ biến nhất là chuyển nhượng bất động sản với giá thể hiện trên hợp đồng không đúng với giá thực tế giao dịch. Theo đó, có thể tồn tại song song 2 loại hợp đồng. Đó là hợp đồng chuyển nhượng bất động sản có công chứng chứng thực theo quy định với giá nhà đất khai thấp hơn nhiều so với giá đất thực tế giao dịch để làm thủ tục đăng ký biến động. Cùng với đó có thêm một hợp đồng viết tay do hai bên tự ký ghi theo giá thực tế giao dịch để phòng ngừa khi tranh chấp. Ví dụ, một thửa đất được giao dịch với giá 5 tỷ đồng sẽ phải đóng thuế thu nhập cá nhân 2%, tương đương với 100 triệu đồng. Tuy nhiên, nếu hợp đồng công chứng để giá 2,5 tỷ đồng thì số thuế phải nộp giảm xuống chỉ còn 50 triệu đồng. Như vậy, nhà nước thất thu 50 triệu đồng.
Để có cơ sở pháp lý đấu tranh với tình trạng trốn thuế, Cục thuế tỉnh Quảng Ngãi phối hợp các sở ngành liên quan thực hiện đề án chống thất thu trong lĩnh vực bất động sản. Trong đó, lập các bảng giá theo sát diễn biến của thị trường để chống thất thu trong chuyển nhượng bất động sản.
Theo quy định pháp luật về thuế, người nộp thuế kê khai, nộp thuế không đúng với giá thực tế chuyển nhượng thì cơ quan thuế có quyền ấn định thuế. Tuy nhiên, cơ quan thuế không có chức năng điều tra nên việc thu thập thông tin làm căn cứ ấn định thuế gặp nhiều khó khăn. Việc ấn định thuế được thực hiện có hiệu quả cần có sự vào cuộc của các cơ quan theo thẩm quyền để thu thập đủ chứng cứ chứng minh giao dịch mua bán thực tế, phát hiện kết luận hành vi gian lận, trốn thuế thì mới đủ căn cứ để cơ quan thuế ấn định thuế./.
Tăng Thư, Mỹ An/PTQ