Khai thác hải sản bất hợp pháp đang để lại nhiều hệ lụy. Ngư dân bị lực lượng chức năng nước sở tại bắt giữ, bị mất tài sản và nguy hiểm cả mạng sống. Hải sản khai thác của Việt Nam bị Uỷ ban Châu Âu cảnh báo “thẻ vàng”. Không thể để uy tín, hình ảnh của đất nước, của tỉnh bị ảnh hưởng, tỉnh Quảng Ngãi đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để chấm dứt tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, góp phần gỡ “thẻ vàng” cho ngành hải sản khai thác của Việt Nam.
Quảng Ngãi không để ngư dân đánh bắt bất hợp pháp. (Ảnh: Trường Thịnh)
Ngư dân Đỗ Duy Cam từng được xem là tỷ phú ở làng chài Bình Châu với 04 chiếc tàu đánh cá xa bờ hơn chục tỷ đồng. Nghe theo lời đồn thổi, anh đã đưa tàu của mình đi đánh bắt ở ngư trường nước ngoài. Chuyến đi bất hợp pháp, tàu bị lực lượng chức năng nước sở tại thu giữ và tiêu hủy. Bản thân anh bị bắt giữ. Giờ người ngư dân này mới rút ra bài học cho chính mình.
Ngư dân Đỗ Duy Cam, Xã Bình Châu, Bình Sơn, Quảng Ngãi
Ngư dân Đỗ Duy Cam, Xã Bình Châu, Bình Sơn, Quảng Ngãi nói: Em nghỉ 2 năm nay rồi giờ em làm lại đi Hoàng Sa, Trường Sa. Thất thoát nhiều lắm cuối cùng thì cũng không được gì anh à. Giờ đi Hoàng Sa, Trường Sa cho nó chắc.
Xác định ngư dân là mấu chốt để giải quyết vấn đề. Phải làm sao để ngư dân hiểu được, thấy được cái sai, cái hại, cái bất lợi khi đưa tàu cá sang vùng biển nước ngoài đánh bắt trái phép. Từ đó mới ngăn chặn được từ gốc. Do vậy, cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở ở tỉnh Quảng Ngãi đã vào cuộc mạnh mẽ. Trong quá trình khai thác hải sản trên biển thì chấp hành đúng theo quy định của pháp luật về khai thác hải sản và trong đó có không vi phạm vùng biển nước ngoài và các vùng lãnh thổ khác để đánh bắt hải sản.
Ngư dân Nguyễn Văn Tùng, Xã Phổ Châu, thị xã Đức Phổ, Quảng Ngãi
Ngư dân Nguyễn Văn Tùng, Xã Phổ Châu, thị xã Đức Phổ, Quảng Ngãi nói: Không thể để vi phạm như vậy. Nếu người nào cũng vi phạm thì EU không mua cá, nhập cá thì bà con ngư dân toàn bộ khổ hết.
Tỉnh Quảng Ngãi cũng siết chặt theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá. Tất cả tàu cá đánh bắt xa bờ có chiều dài từ 15 mét trở lên đều bắt buộc phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Toàn tỉnh đã có gần 2.800 tàu trên 3.265 tàu đánh bắt xa bờ được lắp thiết bị giám sát hành trình. Hoạt động của các tàu cá đều được lực lượng chức năng theo dõi, giám sát thường xuyên trên phần mềm quản lý. Những tàu cá trước khi xuất bến ra khơi đều được bộ đội biên phòng kiểm tra chặt chẽ. Khi tàu về bến đã có lực lượng kiểm tra “giám định” nguồn gốc hải sản.
Thiếu tá Lê Minh Trọng, Phó Đồn trưởng Đồn biên phòng Sa Huỳnh
Thiếu tá Lê Minh Trọng, Phó Đồn trưởng Đồn biên phòng Sa Huỳnh, Quảng Ngãi cho biết: Triển khai quyết liệt công tác tuần tra, kiểm tra nhằm ngăn chặn các tàu cá có ý định xâm phạm vùng biển nước ngoài cùng như các tàu cá thực hiện công tác phòng chống IUU chưa nghiêm như chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, hoạt động trái nghề, ngắt kết nối.
Anh Huỳnh Văn Đông, Nhân viên Văn phòng Kiểm soát nghề cá Quảng Ngãi
Anh Huỳnh Văn Đông, Nhân viên Văn phòng Kiểm soát nghề cá Quảng Ngãi nói: Mỗi khi tàu cập cảng là anh em xuống kiểm tra xem tàu có đi khai thác đúng nghề được cấp phép hay không, số lượng cá có đúng như ghi trong sổ nhật ký khai thác không.
Tỉnh Quảng Ngãi đã chấm dứt được tàu cá vi phạm ngư trường các nước ở quốc đảo Thái Bình Dương. Còn ở vùng biển của các nước lân cận, trong 02 năm qua, có 04 tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi vi phạm. Các cơ quan chức năng đã phạt tiền gần 1,4 tỷ đồng. Trong đó có 01 tàu với 16 ngư dân vi phạm vùng biển Ma-lai-xi-a để khai thác hải sản trái phép và khi về bờ chủ tàu cá đã bị xử phạt số tiền 927.500.000 đồng. Tỉnh Quảng Ngãi sẽ tiếp tục áp dụng những chế tài mạnh này để xử lý các tàu cá vi phạm. Quyết tâm từ năm 2022 trở đi sẽ chấm dứt tình trạng vi phạm vùng biển nước ngoài đánh bắt hải sản.
Ông Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi
Ông Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Các tàu trên 15 mét phải vào cảng chỉ định để truy suất nguồn gốc. Các tàu vào bến bãi tư nhân không đủ điều kiện thì chúng tôi xử lý nghiêm. Tuyệt đối là phải truy xuất nguồn gốc, hành trình trên biển khi đi ra thì báo khi đi về cũng báo cho cảng để xác định sản lượng khai thác cũng như truy xuất vùng biển, hạn chế đến mức tối đa các tàu đi đánh bắt sai vùng, sai nghề và vi phạm vùng biển nước ngoài.
Sau 04 năm nỗ lực khắc phục các vấn đề về chống khai thác IUU, Quảng Ngãi đang cùng với các địa phương góp phần sớm gỡ “thẻ vàng”, mở rộng đường xuất khẩu cho thuỷ sản khai thác của Việt Nam thuận lợi. Những nỗ lực trong gỡ “thẻ vàng” của châu Âu cũng có thể được xem là một cuộc tái cơ cấu mạnh mẽ trong khai thác hải sản. Hướng nghề cá ở Quảng Ngãi từng bước được quản lý hiện đại, văn minh, tuân thủ các quy định quốc tế./.
Tiến Công (PTQ)