Tòa bác thẩm quyền áp thuế của Tổng thống Mỹ

Với tỷ lệ bỏ phiếu 7-4, Tòa Phúc thẩm khu vực tư pháp số 5 của Mỹ mới đây đã ra phán quyết mang tính bước ngoặt, khẳng định việc Tổng thống Donald Trump sử dụng Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp thuế quan toàn cầu là vượt quá thẩm quyền được quy định trong hiến pháp.

Các thẩm phán khẳng định quyền áp thuế là “quyền lực cốt lõi của Quốc hội” và không thể bị tổng thống lạm dụng thông qua việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia. Mức thuế hiện hành sẽ tiếp tục có hiệu lực đến ngày 14/10, thời điểm Tòa án Tối cao dự kiến xem xét vụ việc.

 Ngoài ra, Tòa Phúc thẩm khu vực Washington D.C. cũng ra phán quyết 2-1 phục hồi chức vụ của Ủy viên Ủy ban Thương mại Liên bang Rebecca Kelly Slaughter, cho rằng việc ông Trump sa thải bà vi phạm án lệ của Tòa án Tối cao bảo vệ tính độc lập của các cơ quan liên bang.

Các chuyên gia nhận định, loạt phán quyết nói trên phản ánh sự đối đầu trực diện giữa quyền lực tổng thống và cơ chế kiểm soát, cân bằng quyền lực trong hệ thống chính trị Mỹ. Đặc biệt, vụ việc liên quan đến Ủy ban Thương mại Liên bang có thể buộc Tòa án Tối cao phải xem xét lại tiền lệ Humphrey's Executor (1935), từ đó tác động lâu dài đến cấu trúc quyền lực của nhánh hành pháp.

Sau diễn biến trên, Tổng thống Trump 03/9 cảnh báo Mỹ có thể phải “hủy bỏ” các thỏa thuận thương mại đã ký với Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Hàn Quốc và một số đối tác khác nếu thua kiện về tính hợp pháp của thuế quan.