Tăng cường vai trò của nhân dân trong phòng, chống tham nhũng

QNgTV- Nhân dân là lực lượng vô cùng đông đảo và có sức mạnh to lớn giúp các cơ quan có thẩm quyền phát hiện, xử lý có hiệu quả đối với các vụ án, vụ việc tham nhũng. 

Để phát huy được vai trò của các tầng lớp nhân dân trong phòng, chống tham nhũng cần quán triệt nguyên tắc “Dân là gốc", dựa vào nhân dân, phát huy mạnh mẽ vai trò, tỉnh thần trách nhiệm, sức sáng tạo và mọi nguồn lực của nhân dân trong việc tham gia vào công tác phòng, chống tham nhũng. Trên quan điểm đó, cần phải thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Thứ nhất, nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện cơ chế thật sự hiệu quả để nhân dân giám sát hoạt động của cán bộ, cơ quan nhà nước, giám sát hoạt động của cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, kiểm soát việc thực hiện quyền lực do nhân dân ủy quyền, nhằm thực hiện có hiệu quả nguyên tắc “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dâm giám sát, dân thụ hưởng". Tích cực nghiên cứu để cụ thể hóa quy định của Hiến pháp về quyền của cử tri bãi miễn đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân khi không còn xứng đáng với sự tín nhiệm của nhân dân.

Thể chế hóa quyền giám sát của nhân dân thành các quy định pháp luật với cơ chế, quy trình và phương thức thích hợp, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhân dân thực hiện quyển giám sát của mình đối với các cơ quan Đảng, Nhà nước và đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Xây dựng dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở (thay thế cho Pháp lệnh Thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn năm 2007) và Luật về Hoạt động giám sát của nhân dân theo hướng xác định rõ hơn phạm vi giám sát của nhân dân đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền thông qua Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng, giám sát trực tiếp của cá nhân công dân; bảo đảm tính độc lập của các chủ thể giám sát là Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng. Đa dạng hóa các hình thức và phương pháp giám sát của nhân dân đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền.

Nâng cao trách nhiệm thực thi kiến nghị về giám sát đối với cán bộ, công chức, viên chức và cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền theo hướng xây dựng cơ chế công khai việc tiếp thu, điều chỉnh của cơ quan và người có thẩm quyền đối với các kiến nghị giám sát của nhân dân; bổ sung các chế tài đối với trường hợp không tiếp nhận, hoặc tiếp nhận nhưng trả lời không đúng thời gian luật định của cơ quan, người có thẩm quyền; bổ sung các biện pháp theo dõi quá trình tiếp nhận, xử lý và trả lời việc tiếp nhận kiến nghị của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền đối với các kiến nghị giám sát của nhân dân.

Thứ hai, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao ý thức, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân đối với công tác phòng, chống tham nhũng. Tuyên truyền để nhân dân nhận diện rõ và có thái độ đấu tranh quyết liệt, không khoan nhượng đối với hành vi tham nhũng. Các cơ quan chức năng có trách nhiệm trực tiếp phát hiện, xử lý tham nhũng phải tiến hành kiên quyết, không khoan nhượng, không nương nhẹ, không bỏ lọt tội phạm tham nhũng để tạo sự tin tưởng, đồng thuận, ủng hộ của toàn xã hội đối với công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Thứ ba, đề cao vai trò giám sát của nhân dân thông qua nhiều hình thức khác nhau: thông qua đường dây điện thoại nóng, hòm thư góp ý, phản ánh, khiếu nại, tố cáo. Đặc biệt, quá trình hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận phải tạo điều kiện để nhân dân tham gia giám sát, phản biện xã hội, góp ý, góp phần hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về phòng, chống tham những, nhất là giám sát việc thực hiện các quy định về nêu gương, việc kê khai, công khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức, người có chức vụ, quyền hạn; việc thực thi trách nhiệm, quyền hạn của các cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền trong phòng, chống tham nhũng nói chung và trong phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng nói riêng.

Trong hoạt động giám sát phải tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân theo đúng nguyên tắc “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng"; biết dựa vào nhân dân, lắng nghe nhân dân. Vận động nhân dân chủ động, tích cực tham gia có hiệu quả trong việc giám sát công tác cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đại biểu dân cử, phát hiện, đấu tranh với những biểu hiện suy thoái, biến chất, quan liêu, tham nhũng của cán bộ, công chức, đảng viên.

Để nhân dân yên tâm, tích cực phát hiện, tố giác hành vi tham nhũng, các cơ quan chức năng cần nêu cao trách nhiệm và có những biện pháp thiết thực bảo vệ người tố cáo, tố giác tham nhũng, không để xảy ra tình trạng người tố cáo bị trù dập, trả thù, ảnh hưởng đến cuộc sống bình thường lợi ích vật chất, tinh thần của người tố cáo và người thân của họ. Đồng thời, cần có những hình thức khen thưởng xứng đáng cả về vật chất và tinh thần cho những người có công trong việc tố cáo tham nhũng.