Khi chữ tín đặt sau đồng tiền

QNgTV- Đạo đức kinh doanh từ lâu đã được xem là một giá trị cốt lõi, bởi kinh doanh không chỉ là chuyện mua bán, lời lỗ, mà còn là trách nhiệm, là chữ tín và cả tấm lòng của người làm nghề. Vậy nhưng thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc gây chấn động đã khiến dư luận không khỏi day dứt và đặt câu hỏi: Đạo đức kinh doanh đang ở đâu, khi hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng vẫn ngang nhiên xuất hiện trên thị trường với những thủ đoạn ngày càng tinh vi?

Tháng 4/2025, cơ quan chức năng triệt phá một đường dây sản xuất gần 600 loại sữa bột giả, thu lợi bất chính gần 500 tỉ đồng. Đáng chú ý, trong số các sản phẩm giả này có cả những loại sữa dành cho người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ mang thai.

Cùng thời điểm, Công an tỉnh Thanh Hóa thông báo Phòng Cảnh sát kinh tế đã triệt phá một đường dây sản xuất, buôn bán thuốc tân dược giả quy mô lớn trên toàn quốc, bắt giữ 14 đối tượng về tội “sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc phòng bệnh, thuốc chữa bệnh”.

Tại Đà Nẵng, lực lượng Phòng Cảnh sát kinh tế cũng đã triệt phá một đường dây sản xuất nước yến giả với hàm lượng yến thật trong từng sản phẩm chưa đến 1%, khiến dư luận bàng hoàng.

Trên thực tế, còn rất nhiều vụ việc hàng giả khác đã làm chấn động người tiêu dùng, trong đó mới đây nhất là vụ “ Mailisa”, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về thực trạng hàng giả đang tràn lan, đe dọa sức khỏe và niềm tin của người tiêu dùng.

Vụ bắt giữ vợ chồng chủ chuỗi thẩm mỹ Mailisa, hệ thống làm đẹp được xem là lớn nhất nhì cả nước chỉ là một lát cắt nhỏ của bức tranh đáng lo ấy. Hàng trăm nghìn khách hàng bị lừa bởi mỹ phẩm nhập lậu, một hệ thống kinh doanh quy mô lớn nhưng lại bất chấp pháp luật và đạo đức, lợi dụng niềm tin của người tiêu dùng. Và đây chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Hàng giả len lỏi khắp nơi, từ chợ cóc, tiệm tạp hóa, các cửa hàng, cửa hiệu đến sàn thương mại điện tử. Một hộp sữa tưởng là của thương hiệu uy tín, hóa ra là hàng “nhái” được làm tinh vi đến mức khó phân biệt. Một vỉ thuốc trị bệnh mua tại nhà thuốc quen nhưng lại là hàng không rõ nguồn gốc. Một chai mỹ phẩm mang danh “hàng chính hãng”, nhưng thực chất là sản phẩm nhập lậu, thậm chí có nguy cơ gây hại cho sức khỏe người sử dụng.

Người tiêu dùng trở thành nạn nhân bất đắc dĩ trong một “mê trận” hàng hóa đầy cạm bẫy. Và điều nguy hiểm nhất là họ không có cách nào biết chắc sản phẩm mình mua có thực sự là hàng thật hay không.

Không chỉ gây thiệt hại kinh tế, hàng giả đang trực tiếp đe dọa sức khỏe, tính mạng con người. Từ thuốc chữa bệnh, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, đến đồ điện tử, phụ tùng ô tô, xe máy… bất cứ mặt hàng nào có thể làm giả là đã có đường dây đứng đằng sau.

Tại Quảng Ngãi, mỗi năm lực lượng Quản lý thị trường phát hiện và xử lý hàng chục vụ buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc. Đồ gia dụng, mỹ phẩm, đồ điện tử, phụ tùng xe máy, thuốc men… đều có. Những sản phẩm ấy nếu lọt ra thị trường, hậu quả sẽ khó lường.

Vậy vì sao hàng giả vẫn tồn tại và thậm chí ngày càng tinh vi? Đó là vì lợi nhuận quá lớn. Làm giả một hộp sữa bột chỉ mất chưa đến trăm ngàn đồng nhưng bán ra với giá cao hơn gấp 5,6 lần. Một lọ mỹ phẩm rẻ tiền, khi khoác mác “hàng nhập khẩu”, có thể bán với giá gấp 10 lần. Lợi nhuận khổng lồ đã khiến nhiều đối tượng bất chấp pháp luật, bất chấp đạo đức, bất chấp sức khỏe của người tiêu dùng.

Nhưng lỗi không chỉ ở người làm giả. Sự buông lỏng trong quản lý, kiểm tra chưa thật sự thường xuyên; sự tiện lợi và tâm lý ham rẻ của một bộ phận người dân; quá trình mua hàng online thiếu kiểm soát; thậm chí ngay cả một số cơ sở kinh doanh cũng vô ý tiếp tay cho hàng giả xâm nhập thị trường. Tất cả những yếu tố ấy đã tạo nên môi trường để hàng giả “nảy nở” mạnh mẽ như hiện nay.