Di tích khảo cổ Văn hóa Sa Huỳnh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi vừa được Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt. Đây là niềm vinh dự, tự hào của chính quyền và nhân dân Quảng Ngãi. Quảng Ngãi đang thực hiện nhiều giải pháp để nâng cao sức hút của di tích, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển du lịch, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Quảng Ngãi bảo tồn và phát huy giá trị Văn hóa Sa Huỳnh
Văn hóa Sa Huỳnh được nhà khảo cổ học người Pháp M. Vinet phát hiện năm 1909, tại Sa Huỳnh Quảng Ngãi và được lấy tên địa danh Sa Huỳnh đặt tên cho nền văn hóa khảo cổ này là “Văn hóa Sa Huỳnh”. Di tích khảo cổ học Văn hóa Sa Huỳnh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích cấp quốc gia năm 1997. Từ khu mộ chum Sa Huỳnh, các nhà khảo cổ học người Pháp qua các đợt khai quật đã liên tục phát hiện các dấu vết của một nền văn hóa thời tiền sử, tìm thấy khoảng 500 mộ chum có chứa nhiều loại đồ tùy táng phân bố dọc các tỉnh duyên hải miền Trung, Đông Nam Bộ và Tây Nguyên. Quảng Ngãi được xem là cái nôi của văn hóa Sa Huỳnh với 26 di tích được khai quật trong số hơn 80 địa điểm được phát hiện và nghiên cứu.
Tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi - Phó Giám đốc Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: Ở đây tính duy nhất của Văn hóa Sa Huỳnh được biết đến nó là văn hóa khảo cổ kéo dài từ miền trung đến Tây nguyên đến phía đông, đảo gần bờ. Sa Huỳnh ở đây có tính hướng biển rất mạnh, thể hiện qua sự lan tỏa của VH Sa Huỳnh ra đến các vùng đảo. Chúng ta thấy sức sống nội sinh và sự lan tỏa thương mại rất mạnh, chính từ đó tạo nên tính độc đáo cho diện mạo của Văn hóa Sa Huỳnh từ giai đoạn sớm đến giai đoạn đỉnh cao và bước đến giai đoạn hình thành nhà nước cổ đại.
Di tích quốc gia đặc biệt Văn hóa Sa Huỳnh gồm 5 địa điểm.
Di tích quốc gia đặc biệt Văn hóa Sa Huỳnh gồm 5 địa điểm: Di tích Long Thạnh, Di tích Phú Khương, Di tích Thạnh Đức, Di tích đầm An Khê - lạch An Khê và Quần thể di tích ChămPa. Đầm An Khê ở TX.Đức Phổ là đầm nước ngọt nằm cạnh biển lớn nhất Việt Nam với diện tích mặt nước 347ha. Đây là cái nôi hình thành nên các nền văn hóa Chăm Pa, văn hóa Sa Huỳnh. Được thiên nhiên ưu ái cho nhiều sản vật phong phú, đầm là nơi còn hiện hữu những dấu tích về không gian sinh tồn của cư dân Sa Huỳnh xưa..
Ông Lê Minh Phụng - Phó Chủ tịch UBND phường Phổ Thạnh, TX.Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, nói: Bà con ở vùng này đã chú trọng quan tâm tôn tạo, chỉnh trang đường làng ngõ xóm khang trang sạch đẹp, xây dựng các hạ tầng homestay, dịch vụ ăn uống, tham quan trải nghiệm đan lưới, làm bánh, hát hố, hát bài chòi. Cái này đang làm rất tốt, thu hút được con em có kiến thức đi làm ăn xa trở về cùng tham gia.
Cuối năm 2022, Chính phủ ban hành Quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đối với Di tích Văn hóa Sa Huỳnh. Đây là cơ hội nâng cao tầm vóc, sức hút của di tích, tạo tiền đề quan trọng để xây dựng cái nôi của nền văn hóa cổ xưa trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài tỉnh...
Cuối năm 2022, Chính phủ ban hành Quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đối với Di tích Văn hóa Sa Huỳnh.
Ông Trần Hoàng Tuấn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, nói: Tỉnh sẽ hỗ trợ cho phát triển, phục dựng lại các làng nghề để gìn giữ các hoạt động văn hóa tốt đẹp của Sa Huỳnh, hình thành các điểm du lịch xanh, du lịch nông thôn. Đồng thời, cùng với phát triển huyện đảo Lý Sơn thành trung tâm du lịch huyện đảo quốc gia theo Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị và kết nối các khu, điểm du lịch của tỉnh sẽ hình thành cùng với các tỉnh miền Trung và TP Hồ Chí Minh, Hà Nội tạo nên Quảng Ngãi một điểm đến hứa hẹn hấp dẫn, tiềm năng.
Để Di tích Quốc gia đặc biệt Văn hóa Sa Huỳnh phát huy thế mạnh về tài nguyên di sản văn hóa, thời gian đến, tỉnh Quảng Ngãi cần tập trung cho công tác bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt. Đây là cách tốt nhất để kết nối quá khứ với hiện tại, để bảo tồn và phát huy giá trị của lịch sử ngay tại không gian Văn hóa Sa Huỳnh, một trong ba trung tâm văn minh lớn ở thời đại kim khí của Việt Nam.
Đinh Hương – Trần Thanh - PV TTXVN tại Quảng Ngãi.