Đồng chí Phạm Thanh Biền, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi từ trần. Thông tin đau buồn này bay về vùng cao Trà Bồng, nơi mà cán bộ và nhân dân vô cùng kính yêu vị lãnh đạo tỉnh từng gắn bó gian khổ với núi rừng, là người anh em với đồng bào Cor, người đã chỉ đạo cuộc Khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi. Cuộc khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi năm 1959 được đánh giá là đỉnh cao của phong trào đấu tranh cách mạng của nhân dân Quảng Ngãi thời bấy giờ, góp phần làm rạng rỡ thêm truyền thống quê hương núi Ấn, sông Trà và cổ vũ cho phong trào chung của Khu V và toàn miền Nam đấu tranh chống Mỹ - Diệm, cứu nước.
Huyện lỵ Trà Bồng ngày 23.2. Sau khi nghe tin đồng chí Phạm Thanh Biền, nguyên bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi từ trần, cán bộ và nhân dân trong huyện sống dậy trong lòng những ký ức về một thời kháng chiến, về cuộc Khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi.
Cụ Võ Quang Minh, nguyên chủ tịch UBND huyện Trà Bồng. Trong những năm chuẩn bị và diễn ra cuộc Khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi, ông mới 16 tuổi, là chiến sĩ liên lạc của Ban Tổ chức Tỉnh ủy, trụ sở lúc đó đóng tại xã Trà Thọ, nay là xã Trà Tây.
.png)
Cụ Võ Quang Minh, nguyên chủ tịch UBND huyện Trà Bồng
Cụ Võ Quang Minh xúc động nói: Nghe tin Bác Biền mất, tôi rất cảm động. Trong số lãnh đạo tỉnh hoạt động trên núi thời đó, Bác Biền là Phó Bí thư Tỉnh ủy rất gần gũi, nhân dân bây giờ vẫn cứ nhắc. Những ngày đó, cụ Biền ở nhà dân, cùng ăn cùng ở với bà con nên chúng tôi cảm động. Trước khi khởi nghĩa, lực lượng chủ yếu là nhân dân cán bộ và lực lượng 339, Bác chỉ đạo tập họp thành sức mạnh để khởi nghĩa Trà Bồng.
.png)
Cuộc Khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi nổ ra vào ngày 28/8/1959. Để làm nên cuộc khởi nghĩa là một quá trình chuẩn bị lâu dài và kỹ càng chi tiết. Thực hiện chủ trương của Khu ủy Khu V, tháng 02/1958, tại trung tâm khu căn cứ Di Ngâu, huyện Trà Bồng, Tỉnh ủy Quảng Ngãi họp bàn chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang. Tháng 5/1958, Ban Quân sự Tỉnh ủy được thành lập do đồng chí Phạm Thanh Biền - Phó Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng Ban. Tháng 7/1958, tại Gò Rô, huyện Trà Bồng, Tỉnh ủy tổ chức Đại hội đại biểu nhân dân các dân tộc miền Tây Quảng Ngãi, bàn về việc đoàn kết các dân tộc, chuẩn bị đánh Mỹ - Diệm. Đại hội Gò Rô là "Hội nghị Diên Hồng" trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Quảng Ngãi. Tại Đại hội này, đồng chí Phạm Thanh Biền, Phó Bí thư Tỉnh ủy đã trao cho đại diện các dân tộc lá cờ thêu dòng chữ "Suốt đời đi theo Bác Hồ làm cách mạng".
Vận động các dân tộc chuẩn bị tham gia khởi nghĩa, đồng chí Phạm Thanh Biền cùng các đồng chí lãnh đạo Tỉnh ủy Quảng Ngãi cũng gấp rút chỉ đạo thành lập các đơn vị vũ trang C339 tại xã Trà Thọ. Tiếp theo đó, đơn vị vũ trang 89 được thành lập ở huyện Sơn Tây và đơn vị vị trang 299 ra đời ở vùng giáp biên hai huyện Ba Tơ, Minh Long, và trở thành các đơn vị vũ trang đầu tiên của Khu V trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
.png)
Ông Hồ Minh Sơn, Nguyên Chủ tịch UBND huyện Trà Bồng
Ông Hồ Minh Sơn, Nguyên Chủ tịch UBND huyện Trà Bồng nhớ lại: Hồi đó theo lời của cụ Biền, tôi ở đội công tác huyện Bình Sơn được điều về tham gia khởi nghĩa ở vùng quận lỵ. Đúng giờ chúng tôi nổ súng có sự hỗ trợ của C339.
Cuộc khởi nghĩa Trà Bồng nổ ra thành công đã làm thất bại cuộc bầu cử quốc hội của chế độ Sài Gòn, phá tan nhiều đồn bốt địch, buộc quận trưởng, quận phó Trà Bồng phải chạy trốn. Từ cuộc Khởi nghĩa Trà Bồng, phong trào cách mạng lan rộng khắp miền Tây Quảng Ngãi. Lịch sử đã đánh giá, cuộc khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi đã nổ ra kịp thời, có chuẩn bị, có lãnh đạo và chỉ huy chặt chẽ, đi đúng đường lối cách mạng, tiếp thu, vận dụng linh hoạt các nội dung cơ bản Nghị quyết 15 của Trung ương Đảng, đóng góp những kinh nghiệm quý báu cho việc thực hiện Nghị quyết 15 ở Nam Trung Bộ.
.png)
63 năm sau Khởi nghĩa Trà Bồng trên huyện miền núi Trà Bồng, tượng đài khởi nghĩa được xây dựng. Các thế hệ đồng bào các dân tộc anh em vô cùng kính trọng đồng chí Phạm Thanh Biền - người đã góp phần quan trọng xứng đáng trong cuộc Khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi.
.png)
Ông Vũ Tùng Vy, nguyên Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ngãi, Trưởng Ban Liên lạc các đơn vị vũ trang C339, 89, 299 Quảng Ngãi
Ông Vũ Tùng Vy, nguyên Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ngãi, Trưởng Ban Liên lạc các đơn vị vũ trang C339, 89, 299 Quảng Ngãi cho biết: Cụ Biền là người có công trong vấn đề chỉ đạo của Thường vụ Tỉnh ủy lúc đó đối với cuộc khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi. Cuộc khởi nghĩa thắng lợi đã đem lại sự thành công lớn trong cuộc nổi dậy sớm nhất ở miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đã được Nhà nước ta công nhận. Cụ Biền rất vui khi ngày kỉ niệm 60 năm khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi, cụ lên tận nơi để dự và cụ nói rằng tôi thỏa mãn, giờ đi xa cũng không có vấn đề gì vì đã được gặp lại đồng chí, bạn bè, anh em. Sau khi về hưu, về địa phương, cụ rất quan tâm đến tỉnh, và mong ước của cụ tâm tình với tui là muốn cho tỉnh này ổn định, phát triển và luôn đi đầu trong các phong trào để làm sao cuộc sống của Nhân dân đầy đủ hơn, nhất là đồng bào miền núi. Mong muốn là tỉnh Quảng Ngãi luôn luôn phát triển.
.png)
Ông Hồ Văn Thịnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Trà Bồng
Ông Hồ Văn Thịnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Trà Bồng nói: Cụ Biền có công lao to lớn trong cuộc khởi nghĩa Trà Bồng. Cuộc khởi nghĩa này lan rộng khắp miền Tây Quảng Ngãi. Nhiều lần chúng tôi thăm cụ, cụ căn dặn bà con huyện Trà Bồng làm tốt công tác đánh giặc, thì giờ đoàn kết để Trà Bồng phát triển so với trước đây.
Cuộc khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi đã đi vào lịch sử đấu tranh của Đảng bộ và nhân dân Quảng Ngãi. Càng tự hào về cuộc Khởi nghĩa, cán bộ và nhân dân tỉnh Quảng Ngãi càng hiểu rõ hơn vai trò lãnh đạo của Đảng trong đấu tranh cách mạng, mà trong đó có sự đóng góp xứng đáng của đồng chí Phạm Thanh Biền./.
Quý Cầu, Thanh Trung, Phi Khanh, Ngọc Điệp/PTQ