Ở địa bàn đảo tiền tiêu, cây xanh không chỉ che chắn các công trình, sản phẩm nông nghiệp của nhân dân, mà còn là lá phổi bảo vệ người dân trước biến đổi của khí hậu. Tuy nhiên, qua nhiều đợt thiên tai, gió bão, lá phổi xanh trên địa bàn huyện Lý Sơn bị tổn thương nặng nề, ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất nông nghiệp của nhân dân. Theo đánh giá của chính quyền địa phương, phải mất từ 5-7 năm, huyện Lý Sơn mới khôi phục được hệ cây xanh quanh đảo.
Cây xanh trên đảo Lý Sơn bật gốc sau bão.
Ảnh: Nguyễn Ngọc
Sau bão, hàng nghìn cây xanh trên đảo Lý Sơn bị bật gốc, trơ cành. Nhiều cây cổ thụ, được lập hồ sơ xếp hạng di sản cũng bị xơ xác, tiêu điều. Bão số 9 mang theo nước biển phủ trắng toàn bộ diện tích địa bàn huyện đảo, làm cây rụng lá, chết khô. Sinh sống ở đầu sóng, ngọn gió chưa bao giờ người dân phải chứng kiếm tình cảnh Lý Sơn không còn cây che bóng mát như lúc này.
Ông Trương Văn Cửu -Thôn Đông An Hải, huyện Lý Sơn, Quảng Ngãi, kể:”Sóng dâng cao 7, 8m, theo gió vào đây. Nó bổ xuống, rồi phun lên, thổi mạnh làm ảnh hưởng tới cây cối. Muốn khôi phục lại phải 5, đến 7 năm nữa. Từ nhánh nhỏ, mới lớn lên được. Khó lắm. Huyện đảo Lý Sơn tiêu hết”.
Dọc theo các tuyến đường quanh đảo và trung tâm lỵ huyện Lý Sơn, hầu hết cây xanh đều có hiện tượng chết khô. Nhiều diện tích cây ăn quả lâu năm của người dân bị gãy đổ, hoặc bị trụi lá, trơ cành và chết dần, chết mòn vì nhiễm mặn. Nguồn cây, trái của người dân đảo, giờ chỉ còn biết trông nhờ vào đất liền. Phải mất từ 5 đến 7 năm, họ mới khôi phục lại thiệt hại như ban đầu.
Ông Trương Bàng-Thôn Đông An Hải, huyện Lý Sơn, Quảng Ngãi, chia sẻ:”Làm lại từ đầu. Có nghĩa là như cây dừa là phải trồng lại thì mất phải 10 năm mới có trái được. Cây mít cũng đổ, trốc gốc hết, cũng là lại từ đầu thôi. Tất cả cây ăn trái hầu như tuyệt chủng”.
Rừng phòng hộ, nơi che chắn, bao bọc xóm làng, nhà cửa và cây nông sản của nhân dân bị ngã đổ la liệt, quang cảnh cháy khô. Không chỉ tác tác động xấu đến môi trường, những loại cây nông nghiệp như hành, tỏi, rau màu cũng mất đi chổ dựa che chắn mỗi khi thời tiết diễn biến xấu.
Ông Đặng Tấn Thành-Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết:”Chúng tôi đã chỉ đạo cho các đơn vị tiếp tục chằng chống những cây xanh còn lại và cũng đã có những văn bản báo cáo, tờ trình xin nguồn hỗ trợ của cấp trên, tiếp tục đầu tư trồng cây xanh và trồng rừng trên đảo”.
Cây xanh có vai trò quan trọng với người dân đảo, nhờ cây xanh nhân dân Lý Sơn tránh được thiên tai, gió bão; hạn chế tình trạng thiếu nước ngọt trong mùa nắng nóng. Mất hệ sinh thái cây xanh, người dân đối mặt với muôn vàng khó khăn, thách thức trước biến đổi tiêu cực của khí hậu./.
Văn Tánh